Ασκήσεις για άτομα με ακρωτηριασμό

Οι ασκήσεις είναι σημαντικές για την προετοιμασία του περπατήματος με προσθετικό μέλος. Η φυσική άσκηση και η προπόνηση μπορούν να αποκτήσουν ζωτική σημασία στην ανάκτηση της κινητικότητας σας. Είτε έχετε μόλις αποκτήσει το προσθετικό σας μέλος είτε περπατάτε ήδη με αυτό, οι συγκεκριμένες ασκήσεις μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη και τη διατήρηση της κινητικότητας και της μυϊκής ενδυνάμωσης. 

Οι ασκήσεις που ακολουθούν συμβάλλουν στην προσαρμογή των μυών στον νέο τους ρόλο και στη βάδιση με προσθετικό μέλος, έτσι ώστε να μπορέσετε να τελειοποιήσετε τη σωστή τεχνική βάδισης στο μέλλον.

Στην αρχή, θα πρέπει να γίνονται υπό την εποπτεία του φυσικοθεραπευτή σας, ώστε να είναι σίγουρο ότι τις κάνετε σωστά. Ορισμένα άτομα παρατηρούν ότι, ενώ οι ασκήσεις είναι εύκολες, προκαλούν πόνο στους μυς. Αν νιώσετε μυϊκό πόνο μετά τη σωματική άσκηση, επικοινωνήστε με τον φυσικοθεραπευτή σας ή την ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί. Αυτές οι ασκήσεις παρέχονται απλώς ως προτάσεις και ενδέχεται να μην ενδείκνυνται απολύτως για την κατάστασή σας. Ακολουθείτε πάντα τις συμβουλές της ιατρικής ομάδας που σας παρακολουθεί.

Αφού τελειοποιήσετε την τεχνική, μπορείτε να εκτελείτε τις ασκήσεις χωρίς επίβλεψη. Μην ξεχνάτε: ο σκοπός είναι να αναπτύξετε αργά αντοχή για την εκτέλεση των ασκήσεων.

Πιθανές ασκήσεις για ακρωτηριασμό πάνω από το γόνατο  

1. Κίνηση λεκάνης δεξιά-αριστερά: Με τα πέλματα σε απόσταση περίπου 10 εκατοστών μεταξύ τους, κουνήστε αργά τη λεκάνη από τα αριστερά προς τα δεξιά και επαναλάβετε. Νιώστε το βάρος σας να μετατοπίζεται από το ένα πόδι στο άλλο.
2. Βήμα σε σκαλοπάτι: Μετατοπίστε αργά το βάρος σας στο προσθετικό πόδι, έπειτα σπρώξτε το υπολειπόμενο άκρο μέσα στη θήκη και τοποθετήστε το υγιές άκρο στο σκαλοπάτι. Νιώστε όλο το βάρος σας να στηρίζεται στο προσθετικό γόνατο. Προσπαθήστε να ελέγξετε την ισορροπία σας στην πλευρά με το προσθετικό μέλος, χρησιμοποιώντας τους μυς στην περιοχή του ισχίου.
3. Βήμα μπροστά: Κάντε ένα βήμα μπροστά με το υγιές μέλος, στηρίζοντας ενεργά το βάρος σας στην πλευρά με το προσθετικό μέλος. Επικεντρωθείτε στη διατήρηση της ισορροπίας πάνω στο προσθετικό μέλος ενώ μετατοπίζετε το βάρος μπρος-πίσω.
4. Περπάτημα: Εξασκηθείτε στο περπάτημα ενώ ο προσθετικός ή ο φυσικοθεραπευτής περιορίζει ελαφρώς την κίνηση της λεκάνης από την πλευρά του προσθετικού μέλους. Η αυξημένη αντίσταση κατά τη διάρκεια της άσκησης συμβάλλει ώστε να αποκτήσετε καλύτερη ώθηση προς τα εμπρός. Με αυτόν τον τρόπο, τα βήματά σας κατά τη διάρκεια του περπατήματος θα είναι μεγαλύτερα και πιο φυσικά.
5. Περπάτημα σε οχτάρια ή στροφές: Τοποθετήστε λαστιχένιες βεντούζες στο δάπεδο και αρχίστε να περπατάτε σε «οχτάρια» ή κάνοντας στροφές ανάμεσά τους. Επικεντρωθείτε στην περιστροφική κίνηση του προσθετικού πέλματος και νιώστε πόσο ομαλά γίνεται η κάμψη του προσθετικού γόνατος.
6. Περπάτημα με μπαστούνια (μπατόν): Η χρήση μπαστουνιών μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της περιστροφής και της ισορροπίας του κορμού ενώ ακόμη συνηθίζετε τη χρήση του προσθετικού γόνατος. Η ενεργή φόρτιση του προσθετικού μέλους (δηλ. όταν στηρίζετε το βάρος σας σε αυτό) και η προσπάθεια για ένα φυσικό βήμα πάνω στο προσθετικό πέλμα θα βελτιώσουν την ώθησή σας προς τα εμπρός.
7. Κάθισμα: Τοποθετήστε το προσθετικό πέλμα ελαφρώς μπροστά, έπειτα στηρίξτε το βάρος σας στο προσθετικό γόνατο και κρατήσετε το εκεί μέχρι να μπορέσετε να το λυγίσετε ήπια. Η αντίσταση (δύναμη φρεναρίσματος) που νιώθετε σε αυτήν τη θέση θα σας βοηθήσει να κάθεστε αργά. (Ο βαθμός αντίστασης εξαρτάται από τον τύπο προσθετικού γόνατος που διαθέτετε. Είτε πρόκειται για γόνατο με μικροεπεξεργαστή είτε για μηχανικό γόνατος, ρωτήστε τον προσθετικό σας πριν επιχειρήσετε να κάνετε την άσκηση.)
8. Κατέβασμα σκάλας: Κρατώντας την κουπαστή (τις κουπαστές) της σκάλας, τοποθετήστε το πίσω μισό του προσθετικού πέλματος στο σκαλοπάτι. Εξασκηθείτε στην μετατόπιση του βάρους προς την πλευρά του προσθετικού μέλους και, σταδιακά, μετατοπίστε τη λεκάνη προς τα εμπρός. Φορτίζοντας το προσθετικό γόνατο με αυτόν τον τρόπο, θα δημιουργήσετε την αντίσταση που απαιτείται ώστε να κατεβείτε φυσικά στο επόμενο σκαλοπάτι.
9. Κατάβαση ράμπας ή κεκλιμένου επιπέδου: Κρατώντας την κουπαστή (τις κουπαστές), κάντε μικρά βήματα κρατώντας ομοιόμορφο ρυθμό. Η φόρτιση του προσθετικού γόνατος θα δημιουργήσει την αντίσταση που απαιτείται για την κατάβαση της ράμπας με ελεγχόμενο τρόπο.

Πιθανές ασκήσεις για ακρωτηριασμό κάτω από το γόνατο

1. Σε όρθια θέση: Σε όρθια θέση, μοιράστε ομοιόμορφα το βάρος σας ανάμεσα στο υγιές και το προσθετικό μέλος. Ελέγξτε τη στάση οπτικά με τη βοήθεια ενός καθρέφτη.
2. Σε όρθια θέση: Σε όρθια θέση, μοιράστε ομοιόμορφα το βάρος σας ανάμεσα στο υγιές και το προσθετικό μέλος. Ελέγξτε τη στάση οπτικά με τη βοήθεια ενός καθρέφτη.
3. Δεξιά-αριστερά: Μετατοπίστε αργά το βάρος στην πλευρά του προσθετικού μέλους. Θα είναι ευκολότερο αν ενεργοποιήσετε τους γλουτιαίους μυς (οι μύες γύρω από το ισχίο) και τους μυς του υπολειπόμενου άκρου. Έπειτα, επαναφέρετε αργά το βάρος στο υγιές μέλος. Επαναλάβετε.
4. Μπρος-πίσω: Σε όρθια θέση, μοιράστε ομοιόμορφα το βάρος σας ανάμεσα στο υγιές και το προσθετικό μέλος. Μετατοπίστε αργά το βάρος σας μπρος και πίσω, ελέγχοντας την ισορροπία σας και προσπαθώντας να αισθανθείτε το μπροστινό μέρος του προσθετικού πέλματος κατά τη διάρκεια της κίνησης προς τα εμπρός.
5. Άσκηση ισορροπίας: Για να κάνετε τη διατήρηση ισορροπίας πιο δύσκολη, δοκιμάστε να σταθείτε σε μια σανίδα ισορροπίας. Ανεβαίνετε και κατεβαίνετε με προσοχή από τη σανίδα ισορροπίας.
6. Βήματα σε συγκεκριμένα σημεία: Σημειώστε τρία διαφορετικά σημεία στο δάπεδο: ένα για μικρό, ένα για μεσαίο και ένα για μεγάλο βήμα. Ρίξτε ενεργά το βάρος σας στο προσθετικό μέλος και κάνετε ένα βήμα μπροστά με το υγιές μέλος. Επικεντρωθείτε στη διατήρηση της ισορροπίας πάνω στο προσθετικό μέλος ενώ μετατοπίζετε το βάρος μπρος-πίσω με το πέλμα. Φροντίστε να κάνετε κάθε φορά ένα πλήρες βήμα μπροστά και ένα πλήρες βήμα πίσω.
7. Βήμα σε σκαλοπάτι:  Μετατοπίστε αργά το βάρος σας στο προσθετικό πόδι, έπειτα σπρώξτε το υπολειπόμενο άκρο μέσα στη θήκη και τοποθετήστε το υγιές άκρο στο σκαλοπάτι. Προσπαθήστε να ελέγξετε την ισορροπία σας στην πλευρά με το προσθετικό μέλος, χρησιμοποιώντας τους μυς στην περιοχή του γόνατος και του ισχίου. Κατά την κίνηση της λεκάνης προς τα εμπρός, δώστε προσοχή ώστε να την εκτελέσετε ευθύγραμμα, χωρίς να κάνετε στροφή ή περιστροφή.
8. Κινήσεις με μπαλάκι του τένις: Μετατοπίστε αργά το βάρος του σώματος στο προσθετικό μέλος και ενεργοποιήστε το υπολειπόμενο άκρο μέσα στη θήκη. Τοποθετήστε ένα μπαλάκι του τένις κάτω από το υγιές πέλμα. Κάντε μικρούς κύκλους με το υγιές πέλμα, τους οποίους θα εναλλάσσετε με γρήγορες κινήσεις χιαστί.
9. Κινήσεις με λάστιχα Thera-Band: Μετατοπίστε το βάρος σας στο υγιές μέλος. Εφαρμόστε τη μία πλευρά του λάστιχου Thera-Band γύρω από το προσθετικό πέλμα και την άλλη γύρω από σταθερό αντικείμενο. Κάντε ανοίγματα με το προσθετικό πέλμα προς το πλάι, φροντίζοντας η κίνηση να είναι αργή, ελεγχόμενη και να ακολουθεί ευθύγραμμη πορεία.
10. Βηματισμός πάνω από εμπόδια: τοποθετήστε εμπόδια (πλαστικά ποτήρια ή παιχνίδια) στο δάπεδο σε ίση απόσταση μεταξύ τους και κάντε βήματα από πάνω τους. Σηκώνετε το γόνατο μέχρι να έρθει στο ύψος του ισχίου και επαναλαμβάνετε αυτήν την κίνηση σε κάθε βήμα.
11. Επιπλέον ασκήσεις: Κάντε πλάγια βήματα, περνώντας το προσθετικό πέλμα πάνω από το υγιές. Άλλες επιλογές: πέρασμα του υγιούς πέλματος πάνω από το προσθετικό πέλμα, πλάγια βήματα, περπάτημα όπως σε τεντωμένο σχοινί, βήματα προς τα πίσω και μεγάλα βήματα